Часова та просторова гнучкість робочого часу в країнах Європейського Союзу

Автор(и)

  • В.С. Ткаченко кандидат юридичних наук, Україна

DOI:

https://doi.org/10.24144/2788-6018.2024.03.39

Ключові слова:

робочий час, тривалість роботи, організація процесу праці, гнучкість робочого часу, баланс між роботою та особистим життям, трудові правовідносини, європейське законодавство

Анотація

У статті на підставі зарубіжних напрацювань вивчено зв’язок між задоволеністю робочим ча­сом і балансом між роботою та особистим жит­тям, описано основні причини незадоволеності робочим часом, а також з’ясовано нюанси гнуч­кості робочого часу і її виміру у країнах ЄС, по­казано вітчизняній науковій спільноті досягнен­ня зарубіжних колег у вивченні цих питань та презентовано їх результати.

Установлено, що задоволеність робочим ча­сом і балансом між роботою та особистим життям є високою в Європі, однак наявні суттєві відмін­ності між статтю, віком, режимами соціально­го забезпечення та характеристиками роботи. Крім того, все ще існують відмінності в основних причинах незадоволеності між статями та режи­мами соціального забезпечення. Таким чином, докази свідчать про те, що нерівність в умовах праці все ще існує і що, незважаючи на те, що одним із пріоритетів ЄС є баланс між роботою та особистим життям, все ще багато аспектів цього питання слід удосконалювати та досліджувати.

Автор виявив, що часова та просторова гнуч­кість систематично змінюється в різних країнах. У майбутньому порівняльні дослідження балан­су між роботою та особистим життям мають вра­ховувати, що існують режими робочого часу, які певним чином поєднують робочий час і робоче місце, сприятливі для працівників або керовані роботодавцем, і що конкретні комбінації можуть бути більш ефективними у просуванні балансу між роботою та особистим життям.

Акцентовано, що хоча в закордонній практиці існують порівняльні дослідження робочого часу, гнучкості та балансу між роботою та особистим життям, в Україні таких досліджень бракує, тим більше подальші дослідження мають забезпечи­тибільш детальний аналіз, наприклад, часової та просторової гнучкості між різними соціаль­но-економічними групами працівників у країнах ЄС. Опитування використання часу можна вико­ристовувати для вивчення фактичних щоденних моделей роботи, а також фактичної просторової гнучкості роботи.

Автор наголошує, що порівняння різних ас­пектів робочого часу є необхідним, оскільки вони мають різний вплив на баланс роботи та особистого життя. Подальші дослідження повин­ні, наскільки це можливо, включати різні показ­ники гнучкості. Важливо розуміти, що гнучкість робочого часу та місця включає багато вимірів і, що баланс між роботою та особистим життям забезпечується певною комбінацією гнучкості робочого часу та місця. Тому, намагаючись зро­зуміти асоціації просторової та часової гнучкості роботи та особистого життя, важливо осягнути цілісний образ гнучкості.

Посилання

Kawachi Globalization and workers’ health. Ind Health. 46 (2008), pp. 421-423.

L. Strazdins, J. Welsh, R. Korda, et al. Not all hours are equal: could time be a social determinant of health? Sociol Heal Illn., 38 (2016), pp. 21-42.

G. Bosch Towards a new standard employment relationship in Western Europe. Br J Ind Relations. 42 (2004), pp. 617636.

European Comission (European Network of Legal Experts in Gender Equality and Non-Discrimination). Measures to address the challenges of work-life balance in the EU Member States, Iceland, Liechtenstein and Norway. 2015. URL: http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/files/your_rights/11-1-2016_reconciliation_final.pd.

European Comission. New start to adress the challenges of work-life balance faed by working families. 2014. Available at: http://ec.europa.eu/smart-regulation/roadmaps/docs/2015_just_012_new_initiative_replacing_maternity_leave_directive_en.pdf.

L. Strazdins, J. Welsh, R. Korda, et al. Not all hours are equal: could time be a social determinant of health? Sociol Heal Illn., 38 (2016), pp. 21-42.

A. Bannai, A. Tamakoshi. The association between long working hours and health: a systematic review of epidemiological evidence. Scand J Work Environ Health., 40 (2014), pp. 5-18.

L. Strazdins, A. Griffin, D. Broom, et al. Time scarcity: another health inequality? Environ Plan A., 43 (2011), pp. 545-559.

T. Lunau, C. Bambra, T.A. Eikemo, et al. A balancing act? Work-life balance, health and well-being in European welfare states. Eur J Public Health., 24 (2014), pp. 422-427.

O. Lenhart The impact of minimum wages on population health: evidence from 24 OECD countries. Eur J Health Econ. (2016 Nov 14). Р. 12-25.

Nuria Matilla-Santander, Cristina Lidón- Moyano, Adrián González-Marrón, Kailey Bunch, Juan Carlos Martín-Sánchez, José M. Martínez-Sánchez. Attitudes toward working conditions: are European Union workers satisfied with their working hours and work-life balance? Gaceta Sanitaria, Volume 33, Issue 2, 2019, Pages 162¬168, URL: https://doi.org/10.1016/j.gaceta.2017.10.006. URL: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0213911117302698.

D. Isaacs. Work-life balance. J Paediatr Child Health., 52 (2016), pp. 5-6; M. Beigi, M. Shirmohammadi, S. Kim. Living the academic life: a model for work-family conflict. Work., 53 (2016), pp. 459-468.

A.J. Starmer, M.P. Frintner, G.L. Freed. Work-life balance, burnout, and satisfaction of early career pediatricians. Pediatrics., 137 (2016), p. e20153183.

T. Warren. Work-life balance/imbalance: the dominance of the middle class and the neglect of the working class. Br J Sociol., 66 (2015), pp. 691-717.

Мазур Н.О. Застосування гнучких режимів робочого часу для стимулювання фахівців та професіоналів. URL: https://core.ac.uk/download/pdf/197225508.pdf.

Свічкарьова Я.В. Договір «мінімум-максимум»: гнучкий режим робочого часу. Право та інновації.№ 3 (15). 2016. С. 110-116.

Таможанський О.В. (2020). Зарубіжний досвід правового регулювання запровадження гнучких форм праці. Юридична наука, 2(104). С. 557-564.

Любохинець Л.С. Гнучкі форми зайнятості та флексибілізації ринку праці в умовах поглиблення глобалізаційних процесів світової економіки. Вісник Хмельницького національного університету. 2011, № 6, T. 4. С. 243-248.

Лукаш С.С. Правове регулювання гнучкого режиму робочого часу у Канаді. URL: https://dspace.univd.edu.ua/server/api/core/bitstreams/629a7e7b-be63-4ac9-9911-ad790aad1a33/content.

Supiot A. (1999). The transformation of work and the future of labour law in Europe: a multidisciplinary perspective. International Labour Review, 138, 31-46.

Epstein C.F., Kalleberg A.L. (2001). Time and the sociology of work issues and implications. Work and Occupations, 28, 5-16.

Perrons D. Fagan, C. McDowell, L. Ray, K. Ward K. (2005). Work, life and time in the new economy . Time and Society, 14, 51-64.

Green F. (2006). Demanding Work. The Paradox of Job Quality in the Affluent Economy . Princeton and Oxford : Princeton University Press.

Fleetwood S. (2007). Why work–life balance now?International Journal of Human Resource Management, 18, 387–400.

McGinnity F., Calvert E. (2009). Work-life conflict and social inequality in Western Europe. Social Indicators Research, 93, 489–508.

Gallie D., Russell H. (2009). Work-family conflict and working conditions in Western Europe. Social Indicators Research, 93, 445–467.

Bosch G., Rubery J., Lehndorff S. (2007). European employment models under pressure to change. International Labour Review, 146, 253–277.

Gornick J., C. Heron A. (2006). The regulation of working time as work-family reconciliation policy: comparing Europe, Japan, and the United States. Journal of Comparative Policy Analysis, 8, 149–166.

Rubery J., Smith M., Fagan C. (1998). National working-time regimes and equal opportunities. Feminist Economics, 4, 71– 101.

Esping-Andersen G. (1999). Social Foundations of Postindustrial Economies. Oxford : Oxford University Press.

Hall P.A., Soskice D.W. (2001). An introduction to varieties of capitalism . In Hall P.A., Soskice D.W. (Eds.), Varieties of Capitalism: The Institutional Foundations of Comparative Advantage. Oxford : Oxford University Press, pp. 1–68.

Kerkhofs M., Chung H., Ester P. (2008). Working time flexibility across Europe: a typology using firm-level data. Industrial Relations Journal, 39, 569–585 .

Lewis J. (1992). Gender and the development of welfare regimes . Journal of European Social Policy, 2, 159–173.

Anxo D., O’Reilly J. (2000). Working time regimes and transitions in comparative perspective . In O’Reilly J. Cebrian I. Lallement M. (Eds.), Working Time Changes: Social Integration Through Transitional Labour Markets . Cheltenham, UK and Northampton, US : Edward Elgar , pp. 61–90.

Chung H., Tijdens K. (2013). Working time flexibility components and working time regimes in Europe: using company-level data across 21 countries . The International Journal of Human Resource Management, 24, 1418–1434.

J. Greubel, A. Arlinghaus, F. Nachreiner, et al. Higher risks when working unusual times?. A cross-validation of the effects on safety, health, and work-life balance. Int Arch Occup Environ Health, 89 (2016), pp. 1205-1214.

A.G. Wepfer, R. Brauchli, G.J. Jenny, et al. The experience of work-life balance across family-life stages in Switzerland: a cross- sectional questionnaire-based study. BMC Public Health., 15 (2015), p. 1290.

L. Harryson, L. Aléx, A. Hammarström. ‘I have surly passed a limit, it is simply too much’: women’s and men’s experiences of stress and wellbeing when living within a process of housework resignation. BMC Public Health., 16 (2016), p. 224. A. Richert-Kamierska, K. Stankiewicz Work-life balance: does age matter? Work., 55 (2016), pp. 679–688.

A. Annink, L. den Dulk, B. Steijn. Work and family conflict among employees and the self-employed across Europe. Soc Indic Res., 126 (2016), pp. 571–593.

M. Virtanen, M. Kivimäki, M. Joensuu, et al. Temporary employment and health: a review. Int J Epidemiol., 34 (2005), pp. 610–622.

R. Antonopolous. The current economic and financial crisis: a gender perspective. SSRN Electron J. (2009), р. 4–22.

Chung H., Kerkhofs M., Ester P. (2007). Working time flexibility in European companies (European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions). Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.

Kelliher C., Anderson D. (2008). For better or for worse? An analysis of how flexible working practices influence employees’ perceptions of job quality . The International Journal of Human Resource Management , 19 , 419–431.

Bianchi S., Milkie M. (2010). Work and family research in the first decade of the 21st century . Journal of Marriage and the Family , 72 , 705–725.

Grzywacz J., Marks N. (2000). Reconceptualizing the work-family interface: an ecological perspective on the correlates of positive and negative spill- over between work and family. Journal of Occupational Health Psychology, 5, 111– 126.

Fagan C., Lyonette C., Smith M., Saldaña- Tejeda A. (2012). The influences of working time arrangements on work-life integration or ‘balance’: a review of the international evidence. Conditions of Work and Employment, Series No. 32. ILO.

Adam B. (1995). Timewatch: The Social Analysis of Time . Oxford : Polity Press.

Maruyama T., Tietze S. ( 2012 ). From anxiety to assurance: Concerns and outcomes of telework. Personnel Review, 41, 450–469.

Timo Anttila, Tomi Oinas, Mia Tammelin, Jouko Nätti. Working-Time Regimes and Work-Life Balance in Europe. European Sociological Review, Volume 31, Issue 6, December 2015, Pages 713–724. URL: https://doi.org/10.1093/esr/jcv070.

Pfau-Effinger B. (2005). Culture and welfare state policies: reflections on a complex interrelation. Journal of Social Policy, 34, 1–18.

##submission.downloads##

Опубліковано

2024-07-22

Номер

Розділ

Розділ 5. Трудове право; право соціального забезпечення